Κάποιες βδομάδες πριν έγραψα ένα άρθρο στο οποίο υπερασπιζόμουν την ελευθερία στην επιλογή ο αμερικανικός λαός να ψηφίσει Τραμπ. Το άρθρο ανέβηκε σε όλους τους λογαριασμούς του Politiquill, όπως είθισται. Λίγες ημέρες αργότερα, ωστόσο, πληροφορήθηκα ότι το άρθρο διαγράφηκε από το Facebook για λόγους που δεν διευκρινίστηκαν επαρκώς σε μένα. Αυτή είναι η εμπειρία και άλλων σελίδων με πολιτικό περιεχόμενο, πράγμα που μαρτυρά μια κουλτούρα ανελεύθερη προς το πολιτικό περιεχόμενο γενικότερα ή προς συγκεκριμένες απόψεις.
Η επίσημη εξήγηση που μου έδωσε η πλατφόρμα ήταν ο κανόνας της κατά το σπαμ. Στο σπαμ βέβαια, κατατάσσουν την «παραπλανητική χρήση συνδέσμων ή περιεχομένου με σκοπό την εξαπάτηση των χρηστών ώστε να επισκεφτούν κάποιον ιστότοπο ή να παραμείνουν σε αυτόν». Βεβαίως ήταν απλά ένα άρθρο από τα πολλά που έχουν ανέβει χωρίς κανένα πρόβλημα. Άρα δεν είναι το ποστ που είχε πρόβλημα αλλά μάλλον το ποιον αφορούσε.
Φαίνεται ότι ο απλός σχολιασμός του ονόματος του Τραμπ δημιουργεί προβλήματα στις πλατφόρμες αυτές. Και υπάρχει ένα σημείο μέχρι το οποίο το καταλαβαίνω: υπάρχουν πολλά πράγματα που χρειάζεται/οφείλουν να επιτηρούν οι πλατφόρμες σε περίοδο εκλογών και υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί μποτ οι οποίοι χρησιμοποιούνται από άλλες χώρες για να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ. Βέβαια, το άρθρο γράφτηκε μετά τις εκλογές, πράγμα που δείχνει μια προκατάληψη κατά του Τραμπ. Προσωπικά, ενώ ποτέ δεν θα υποστήριζα Τραμπ, για πλήθος λόγων, είμαι σταθερά εναντίων της λογοκρισίας, η οποία, εν προκειμένω, φαίνεται πως έχει πολιτικό πρόσημο.
Ας ξεκινήσουμε από το σημαντικότερο: οι εταιρείες σόσιαλ μίντια είναι ιδιωτικές και άρα έχουν κάθε δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλουν με το περιεχόμενο που βρίσκεται στις πλατφόρμες τους. Έχουν, λοιπόν, το δικαίωμα να έχουν πολιτική ατζέντα και να προωθούν περιεχόμενο πιο προσφιλές προς τις ίδιες αλλά και να διαγράφουν περιεχόμενο που αντίκεται σε ατζέντα τους. Στην κοινή γνώμη, βέβαια, η λογοκρισία είναι κάτι που θεωρείται αρνητικό από όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος. Γι’ αυτό, οι συγκεκριμένες εταιρείες πάντα μιλάνε για την προστασία του ελεύθερου λόγου, έτσι ώστε να μην διώξουνε τους χρήστες-πελάτες που διαφωνούν με την ατζέντα τους.
Η λογοκρισία, λοιπόν, πρέπει να γίνεται πλαγίως: σε μένα ήταν το σπαμ, σε κάποιον άλλον μπορεί να ήταν η παραπληροφόρηση και για άλλους η ρητορική μίσους. Με αυτούς τους τρόπους οι εταιρείες αυτές κάμπτουν την υπόσχεσή τους για ελεύθερο λόγο, με πειστικές δικαιολογίες. Βέβαια σε ορισμένες περιπτώσεις, φτάνουνε στα άκρα και το πέπλο της «προστασίας» της κοινής γνώμης πέφτει. Ό,τι και να είναι ο Τραμπ, είναι αδιανόητο ότι το προφίλ ενός πρώην παγκόσμιου ηγέτη σιγάστηκε στα σόσιαλ (Twitter, Facebook και Instagram). Άρα υπάρχει μια υφέρπουσα κουλτούρα λογοκρισίας της οποίας το πολιτικό πρόσημο είναι αδιάφορο, γιατί το σημαντικότερο είναι ότι η λογοκρισία υπάρχει στις πλατφόρμες αυτές.
Καταληκτικά, η ιστορία αυτή είναι σημαντική για όλους μας. Το ότι η λογοκρισία αυτή εφαρμόζεται κάπου αλλού και σε κάποιους άλλους, δεν πρέπει να αναιρεί ούτε την αντιδημοκρατικότητά της, ούτε και το γεγονός ότι μπορεί να γίνει και σε εμάς. Στη χώρα μας, περιβαλλόμαστε από κατευθυνόμενη ενημέρωση και ζούμε με την πεποίθηση ότι στα κοινωνικά δίκτυα θα έρθουμε σε επαφή με την αλήθεια αναλλοίωτη. Αυτό είναι ψέμα. Είτε μέσω της λογοκρισίας που γίνεται με (ή και χωρίς) κάποιο πολιτικό σκοπό, είτε μέσω της προβολής στον καθένα από εμάς υλικού που συμφωνεί με τα πιστεύω μας (echo chambers), τα σόσιαλ μίντια δεν είναι μια όαση σε έναν κόσμο παραπληροφόρησης: είναι μία από τα ίδια. Γι’ αυτό, επαγρυπνούμε για να ξέρουμε τι πραγματικά γίνεται γύρω μας. Ας ελπίσουμε ότι αυτό δεν θα το κατεβάσουνε…
1 Comment